<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Durgun Don</h3><img src="https://images.aposto.com/2022/0/4/1641476515875.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.49" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Mihail Şolohov'un serisine başladığımda eş zamanlı İnce Memed okuyordum. Çevirinin güzelliğinin de etkisi var ( Mete Ergin çev. Yordam Edebiyat) elbet ama Şolohov ve Yaşar Kemal benzetmesi hep yapıldığından olacak sanki Yaşar Kemal'in Don Kazakları arasında yaşayıp kitap yazdığını düşündüğüm anlar çok oldu.Doğanın apaçık canlı anlatımı, bir halkın kültürünü eksisiyle artısıyla olduğu gibi yansıtması, Rus Devriminin öncesi, gelişi ve en önemlisi de küçük köylerde bunun yansıması çok çok güzel anlatılmıştı.&nbsp;Bağlantılı olarak Ekim Devrimi ile ilgili de okumalar yaptım ve bu seride en çok hoşuma giden de bu bağlantıyı kurmak oldu. Evet, Ekim Devrimi o dönem için akla hayale sığmayacak kadar büyük bir şey, evet bunu devrimin ana kahramanlarının gözünden ya da bildirilerinden okumak güzel ve fakat yeterli değil. Oysa Rusya'nın büyük şehirlerinin duvarlarını baştan başa devrim - karşı devrim afişleri boyarken, bu büyük şehirlere çok çok uzak küçük bir Kazak köyünde bu devrim nasıl hissedildi? İşte bunu okumak aynı anda hem gerçekleşen değişimin ne derece büyük olduğunu, hem dünyada ne kadar küçük bir yere sahip olduğumu hem de bu becerisiyle Şolohov'un ne denli büyük bir yazar olduğunu hissettirdi.&nbsp;

<img src="https://images.aposto.com/2021/10/4/1637830697956.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Germinal okumayanlar için buradan sonrası bir kısım spoiler içerebilir. Ama genel konusunun maden ocaklarında yemek ve barınma için ölesiye çalışan insanları anlattığını biliyorsanız evrimle ilgili kısımlar tat kaçırmayacaktır.Kitabın sonlarına doğru; o kapalı, klostrofobik atmosferde baş karakter Etienne düşüncelerinde kararsızdır artık. Enternasyonel; bazı ülkelerde başarı elde etmiş, bazı ülkelerde etmemiş ve Fransa'nın o küçük maden kasabasına yardım beklenirken Etienne, makinist arkadaşına Darwin'den bahseder.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">" Etienne, iyice anlayamadığı bu yazılardan, var olmak savaşı üzerine devrimci bir fikir ediniyor, zayıfların güçlüleri yendiği, kuvvetli halk tabakasının, cılız burjuva sınıfını yuttuğu sonucuna varıyordu. Fakat Souvarine (arkadaşı) öfkelendi; ünlü doğal seçilim teorisi ancak aristokrat filozofların işine yarayan, o bilimsel eşitsizlik havarisi Darwin'i kabul eden sosyalistlerin budalalığına atıp tuttu."&nbsp;</blockquote><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 255, 255); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">" Darwin yoksa haklı mıydı, dünya, türünün olgunluğu ve devamı adına, kuvvetlilerin zayıfları yediği bir çatışma alanı mıydı sadece?...Bir sınıfı yemek gerekiyorsa, daha yeni ve uzun ömürlü halkın, zevkten bitkin düşmüş olan burjuvaziyi yemesi gerekmez miydi? Yeni kan, yeni toplumu yaratacaktı." (Yordam Edebiyat, çev.İsmail Yerguz)&nbsp;</blockquote><img src="https://images.aposto.com/2021/10/4/1637830723213.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.66" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu cümleleri okuduktan sonra, Darwin'in teorisine her zaman doğa gözüyle bakmaya alışmış olan ve hala bu konuyu tam anlamıyla öğrenmeye çalışan ben; oldukça şaşırdım. Çünkü evrim konusuna insan toplumları gözünden hiç bakmamıştım. Zayıf olanın daha da ezildiği, güçlü olanların maden ocaklarında diğerlerinin ölmesine izin verdiği ve seçilimin bu yolla devam edeceği gibi evrimci bir bakış açısını insanlara uygulayan aklım karıştı, Etienne'nin aksine umut değil daha da umutsuzluğa düştüm.&nbsp;

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1900 yılında Rusya'da doğan Nihal Yalaza Taluy, çoğu okurun göz bebeği ve Rus çevirilerde ilk tercihi. Dostoyevski, Tolstoy, Gogol, Turgenyev çevirileri adeta kitap Türkçe yazılmış gibi hissettirir. Taluy, 1968 yılında vefat etmesine rağmen 2021 yılında onun çevirileri hala en ufak bir rahatsızlık vermeden okunabilir. Güncelliğini öylesine koruyan bir çeviri dili. Bu da Nihal Hanımın iki dili de ne kadar güzel kullandığının ve asla eskimeyeceğinin bence bir göstergesi. Şu an çevirilerine İş Bankası Kültür Yayınları ve Varlık Yayınlarından ulaşılabilir. Yer Altından Notlar ve Karamazov Kardeşler tereddütsüz Nihal Yalaza Taluy çevirisi ile okunabilir. Ben en son Turgenyev'in İlk Aşk romanını sadece Taluy çevirisi olduğunu görerek edindim. Çok iyi olduğundan eminim.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hasan Ali Ediz, 1905 yılında doğar ve hayatının bir döneminde Moskova'da eğitim görür. Ve Türkiye'ye döndükten sonra; Gogol, Gorki, Dostoyevski, Puşkin, Tolstoy, Çehov gibi çok önemli yazarların eserlerini harika bir Türkçe ile dilimize kazandırır. Hayat hikayesi ilginç ama üzücü olan hakkında çok az bilgi oluşu. Çevirilerinin gölgede kaldığı söylenir. Ancak artık kimse böyle düşünmüyor. Yordam Edebiyat&nbsp;bence harika bir iş yaparak Hasan Ali Ediz çevirilerini peş peşe yayınlıyor. Ben uzun araştırmalar sonucunda Anna Karenina'yı gözüm kapalı olarak Yordam'dan Hasan Ali Ediz çevirisi ile aldım. Ayrıca ilk fırsatta da Suç ve Ceza'yı tekrar Ediz çevirisi ile okuyacağım. Yine Maksim Gorki ve Puşkin çevirilerinin de eşsiz olduğu söyleniyor. Derinleşirsek: Daha detaylı bir kıyas görmek isteyenler; Anna Karenina'nın üç çevirmene göz atarak kıyaslandığı <a fr-original-style="" href="https://www.ilkyaz.world/2020/09/24/anna-kareninanizi-nasil-alirdiniz/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">şu yazıya</a> bakabilir.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Leyla Soykut; 1921 Kars doğumlu gazeteci bir çevirmenimiz. Hakkında sanal dünyada çok fazla bilgi yok, ama çevirdiği eserlerin büyüklüğüne bakınca Leyla Hanımın burada ismi geçmese olmazdı. Dostoyevski'nin&nbsp;Karamazov Kardeşler ve Delikanlı&nbsp;çevirisi şu an Yordam Edebiyat'tan, Tolstoy'un Savaş ve Barış, Hacı Murat ile Kazaklar eserleri ve yine Turgenyev'in Babalar ve Oğulları İletişim Yayınları'ndan, &nbsp;Mihail Şolohov'un Uyandırılmış Toprak eseri ise Yordam'dan çıkmakta.&nbsp;</li></ul>

Nihal Yalaza Taluy,  Leyla Soykut ve Hasan Ali Ediz

Oldies But Goldies

<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1948 doğumlu Mazlum Beyhan, çok kıymetli bir çevirmen. Dostoyevski, Tolstoy, Maksim Gorki, İlya Ehrenburg, Lenin&nbsp;çevirileri ile bir çok kişinin favorisidir. İş Bankası Kültür Yayınları Suç ve Ceza'yı&nbsp;Mazlum Beyhan çevirisi ile yayınlıyor. Ben de bu çeviriden okumuş ve herhangi bir rahatsızlık duymamıştım. Kazaklar, Bir Delinin Hatıra Defteri, Burun, Palto, Gorki'nin otobiyografik üçlemesi çevirileri İş Bankası Kültür Yayınlarından, Rus Klasiklerinde ilk toplumcu gerçekçi klasik olarak kabul edilen Suçlu Kim? - Herzen&nbsp;isimli eserin çevirisi ve bazı politik çevirileri Yordam Yayınlarından, Dostoyevski-Budala çevirisi İletişim Yayınlarından çıkıyor.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nuri Yıldırım, İvan Gonçarov'un Oblomov'unu kimin çevirisi ile okumalıyım diye araştırırken tanıştığım ve bence çok önemli bir isim. 1969'da Mülkiye'den mezun olduktan sonra bir süre Moskova'da eğitim görür ve özellikle emekli olduktan sonra çeviri yapmaya eğilir Nuri Yıldırım. <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/kitap/2019/09/21/cevirmen-nuri-yildirim-cevirdigim-rus-klasiklerine-birer-dini-metinmis-gibi-yaklasiyorum" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu</a> röportajını okuduktan ve bir süre daha araştırdıktan sonra Yıldırım'ın beni yanıltmayacağından çok eminim. Bu bültene ismini veren Zamanımızın Bir Kahramanı - Lermontov ve Yeraltından Notlar - Dostoyevski, Ölü Canlar - Gogol çevirilerini Yordam Edebiyat'ta bulabilirsin. Yine aynı emek ve özenle hazırlandığından emin olduğum Çehov seçkisi de Yıldırım çevirisi ile bulunuyor.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayşe Hacıhasanoğlu,&nbsp;bir Rus klasiğine elimizi attığımızda en çok karşılaşacağımız isimlerden biri olabilir. Şu ana kadar sıraladığım neredeyse tüm kitapların çevirisinde ismi var. Oldukça beğeniliyor ama yer yer eleştiriliyor da. Örneğin Anna Karenina çevirisi kıyaslaması ile ilgili eklediğim yazıda yapılan eleştirileri görebilirsin. Yine de zamanında sansürü kabul etmeyen nadir Karamazov Kardeşler&nbsp;çevirisinin kendisine ait olduğunu belirtmek gerekir burada. Çok sayıda Maksim Gorki çevirisi, Anna Karenina, Diriliş gibi büyük Tolstoy eserleri&nbsp;çevirisi, Turgenyev'in Babalar ve Oğulları, Rus bilimkurgu yazarı Bogdanov'un&nbsp;eserlerinin çevirisi Hacıhasanoğlu'nun kaleminden çıkmıştır. Çevirilerini büyük oranda İş Bankası Kültür Yayınları, Can Yayınları ve Yordam Edebiyat yayınlamaktadır.&nbsp;</li></ul> <ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu noktada bilinen çevirmenler Mehmet Özgül ve Ergin Altay'a da mutlaka değinmek gerekir elbette. Ben kendi kitap dünyamda bir Rus çeviri okuyacak isem bu iki ismi tercih etmiyorum. Ancak örneğin Soljenitsin gibi şu an sadece İletişim Yayınları'ndan çıkan ve başka çeviri bulunmayan durumlarda elbette okuyorum. Burada ismi geçmeyen bir çok çevirmen daha var ama en başta da dediğim gibi kendi okuma serüvenimde tercih ettiğim isimlerden özellikle bahsetmek istedim.</li></ul>

Mazlum Beyhan, Nuri Yıldırım, Ayşe Hacıhasanoğlu

Diğerleri ile Kıyaslarım Ama Okurum

Çokça çevrilen bir eser söz konusu olduğunda yayınevinin bir önemi olduğunu düşünmüyorum. Yayınevine göre değil seçimimi çevirmene göre yapıyorum. Ve her bir kitap özelinde araştırma yapıyorum.Ancak elbette genelde iyi çevirmenler iyi yayınevleri ile çalışıyor. Örneğin Oblomov'u araştırırken karşına Everest (Sabri Gürses), İş Kültür Yayınları (Sabahattin Eyüboğlu-Erol Güney), Yordam Edebiyat (Hasan Ali Ediz), İletişim Yayınları (Ergin Altay) hemen çıkar. Böyle bir durumda Oblomov eseri özelinde yapılan çeviri yorumlarına bakarak seçimimi yaparım. Örneğin bu araştırmada öne hemen Sabri Gürses ve Nuri Yıldırım çevirisi -benim açımdan- çıkmıştı. Daha sonra Nuri Yıldırım'ın bir röportajını okudum ve kesinlikle bu çeviriyi okumam gerektiğini düşündüm.&nbsp;O yüzden seçimini önceki okumalarından beğendiğin çevirmene göre veya araştırdıkça ortaya çıkan fikirlere göre yapabilirsin.&nbsp;

Yordam Edebiyat ile ilgili hikayeler